Δελτίο Τύπου- ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ: Θέσεις για την Αντιρατσιστική Νομοθεσία

Αθήνα, 28 Ιουνίου 2013. 

Επ’ αφορμή και της ανάληψης των καθηκόντων από τον νέο Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας επισημαίνει ότι το τελευταίο διάστημα κλιμακώνονται οι πράξεις ρατσιστικής βίας και οι επιθέσεις κατά προσώπων με βάση το χρώμα, τη φυλή, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταβολή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου. 

Ενόψει αυτής της κατάστασης αλλά και της δημόσιας συζήτησης που διεξάγεται σχετικά με την Αντιρατσιστική Νομοθεσία, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, επιθυμεί να επισημάνει τα παρακάτω:

Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, πέραν της ελλιπέστατης εφαρμογής του, είναι ανεπαρκές για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας των δραστών και την προστασία των θυμάτων. 

Σε αυτό το πλαίσιο, και ανεξάρτητα από την υιοθέτηση νέου νομοθετικού πλαισίου ή την τροποποίηση του υπάρχοντος, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας είναι απαραίτητο να εξασφαλιστούν δύο, τουλάχιστον, προϋποθέσεις: 

(α) η προστασία των θυμάτων και ουσιωδών μαρτύρων των πράξεων ρατσιστικής βίας και 

(β) η διερεύνηση του ρατσιστικού κινήτρου από το στάδιο της προανακριτικής και ανακριτικής διαδικασίας.

Υπενθυμίζοντας ότι είναι αναγκαίο η πολιτεία να εστιάσει σε νομοθετικές κινήσεις και διοικητικές πρακτικές ενσωμάτωσης και προστασίας σε επίπεδο δικαιωμάτων μεταναστών, προσφύγων, ΛΟΑΤ, ΑΜΕΑ, εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων και κοινοτήτων, το Δίκτυο υπενθυμίζει και επαναφέρει τις προτάσεις του, όπως διατυπώνονται στην Ετήσια Έκθεση Συμπερασμάτων του για το 2012, και καλεί την Πολιτεία για την υιοθέτησή τους:

(1) Προστασία των θυμάτων και ουσιωδών μαρτύρων πράξεων ρατσιστικής βίας, μέσω αναστολής της κράτησης και απέλασης (στην περίπτωση που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων) και χορήγηση προσωρινής άδειας παραμονής, βάσει ειδικής εισαγγελικής διάταξης που θα πιθανολογεί τη βασιμότητα της καταγγελίας, για το διάστημα μέχρι έκδοσης αμετάκλητης απόφασης στην ποινική δίκη κατά του υπαιτίου. 

Με τον τρόπο αυτό, θα είναι δυνατή η καταγγελία και διερεύνηση των πράξεων, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς των θυμάτων και χωρίς τον κίνδυνο σύλληψής τους, διευρύνοντας, διευκολύνοντας και επιταχύνοντας τη δίωξη κατά των υπαιτίων.

(2) Διερεύνηση του ρατσιστικού κινήτρου από το στάδιο της προανάκρισης από τα διωκτικά όργανα, και ανεξάρτητα από την επιβαρυντική περίσταση κατά το στάδιο επιμέτρησης της ποινής. Για το σκοπό αυτό, η τέλεση εγκλήματος με ρατσιστικά κίνητρα θα πρέπει 

(α) είτε να προβλέπεται ως έγκλημα με ιδιαίτερη νομοτυπική υπόσταση, 

(β) είτε να συνδυάζεται με επαύξηση της ποινής για κάποιες κατηγορίες εγκλημάτων (π.χ. κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της προσωπικής ελευθερίας, της ιδιοκτησίας), 

(γ) είτε να αποτελεί γενική επιβαρυντική περίσταση, με συγκεκριμένο όμως πλαίσιο ποινής.

Το Δίκτυο επισημαίνει παράλληλα πως η αντιμετώπιση της έξαρσης πράξεων ρατσιστικής βίας απαιτεί σε βάθος διερεύνηση ενδεχόμενων καταγγελιών για αστυνομική αυθαιρεσία ή ολιγωρία και δημόσια καταδίκη της ρητορικής μίσους. 

Χρειάζονται επίσης μέτρα κοινωνικής πολιτικής που θα συμβάλλουν στον περιορισμό του κοινωνικού αποκλεισμού και της παραβατικότητας ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή στις βεβαρημένες/υποβαθμισμένες περιοχές των πόλεων.

Περισσότερες πληροφορίες:

Ελένη Τάκου, racistviolence@nchr.gr, 210.7233216

................................................

η ACTUP - HELLAS είναι από τον Ιούνιο του 2013, μέλος του Δικτύου.